2022 Taştekin Nakkaş Cami Nakkaş Ustası. Her hakkı saklıdır
Vitray uygulaması
Vitray uygulaması
Vitray Nedir?
Vitray, hem saydam hem de renkli camlarda yapılabilen bir süsleme sanatıdır. Farklı renklerde kontrast oluşturarak çeşitli figürler ve motifler cama işlenir.
Vitray kelimesi hem renkli camların birleşmesiyle oluşturulan yapıyı hem de bunu yapma sanatını ifade etmek için kullanılır.
Vitray sanatının doğuşu ham maddesi olan cam ile yakından ilgilidir. Roma‘da yapılan kazılar vitrayın tarihine ışık tutmuş ve MS. 1 yüzyılda yapıldığını ortaya koymuştur.
7. Yüzyılda Araplar daha sonrada Türkler tarafından kullanılmaya başlanmıştır.
Vitray için önemli gelişim adımlarından biri Amerika’da tasarımcı Louis Comfort Tiffany’in vitray sanatı için farklı bir uygulama tekniği geliştirmesidir.
Vitray, Tiffanny, kurşun çubuklar yerine bakır folyo şeritler kullanmaya başladı. Opal, renkli opal ve sedefli camlar gibi bazı farklı cam türleri de geliştirdi.
Vitrayın önemli yanı boyama ile yapılması değil renkli camların bir araya getirilmesi ile oluşmasıdır.
Vitray, Osmanlı ve Avrupa’da önemli bir yer edinen vitray, Avrupa’da kiliselerde ve varlıklı ailelerin evinde büyük konakların kapı, pencere ve tavan süslemelerinde kullanılırken, Osmanlı’da ise cami, türbe, saray gibi pek çok yapıda kullanılmıştır.
Desenlerde tema olarak dini ve kutsal desenler işlenmiştir.
Vitray, 1890-1930 yılarında dini konuların dışında manzara, insan figürleri, zarif bezemeler, çiçek motifleri ve geometrik desenler vitray sanatında yeni ve dekoratif tekniklerle geliştirildi.
Örneğin Mimar Sinan’ın Süleymaniye Camisi’nde bulunan Vitray çalışması usta ellerden çıkmış vitray çalışmalarından biridir.
Türkler Vitray sanatını İran üzerinden Anadolu’ya gelirken getirip geliştirdiler. Vitray sanatı Selçuklular döneminde geliştirilmiş, Osmanlı İmparatorluğu döneminde İstanbul’un fethinden sonra bir çok tarihi mimarilerde Vitray tekniği ile muhteşem çalışmalar yapılmıştır.
Vitray; Evlerde, cami, medrese, şifahane, saray gibi anıtsal binalarda vitraylar normal pencere dizisinin üstünde oluyordu. Osmanlı vitrayının en güzel örnekleri Süleymaniye, Rüstempaşa, Yeni Cami gibi büyük mabetlerde, Topkapı Sarayı, Hünkâr Kasrı v.b. saray, kasır ve yalılardadır.